والتر اسکات و هرآنچه که باید درباره زندگی و آثارش بدانید

به گزارش مجله سلو بلاگ، وب سایت محمدرضا تیموری - محمدرضا تیموری: تاریخ نویسندگی، فراز و نشیب های فراوانی را پشت سر گذاشته است. در پس هر فراز و فرود این دشت، نام هایی نهفته است که هر کدام برگی از هویت و شناسنامه نویسندگی در سر تا سر دنیا را رقم زنده اند. مطالعه تاریخ زندگانی آنان و سیری در احوالات و آثار آن ها، نمایی هر چند کوتاه و گذرا، اما عمیق و قابل تامل به ما هدیه می نماید. در دل هر یک از کلمات آنان، گنجینه ای از راز ها و معانی نهفته است و در پیاپی سطور پربار آنان، راز هایی برای نویسندگان.

قصد ما همگام شدن و سفر به زمانه و زندگی آنان است تا با ذهن و زبان آنان بیش از پیش آشنا شویم و از این همصحبتی ها خوشه ای چند پی توشه نویسندگی خود برداریم. در این برهه از زمان، دفتر زندگانی والتر اسکات ، نویسنده اسکاتلندی و خالق اثر جاودانه آیوانهو را ورق میزنیم به امید آنکه برگی چند به یادگار نصیب دوستداران خود کند.

زندگی نامه

سر والتر اسکات، نویسنده، مورخ و شاعر پر آوازه اسکاتلندی، در تاریخ 15 اوت 1771 در ادینبورگ اسکاتلند به دنیا آمد. او یکی از بزرگترین نویسندگان سبک رمانتیسم در بریتانیا است و آثار او عمدتا شهرت دنیای دارند. در کودکی بر اثر ابتلای به بیماری فلج اطفال، دچار مشکل حرکتی شد. تحصیلات خودرا در ادینبورگ به ثمر رساند و پایان داد و مانند پدر به وکالت دعاوی پرداخت و از نوجوانی به شعر و تاریخ و قصه های خیال انگیز شوق فراوان یافت.

در 1797 ازدواج کرد و با همسر خود در خانه کوچکی در زادگاهش زندگی خویش را سپری کرد. وی غالب اوقات برای دیدار خانواده اش به مرز انگلستان و اسکاتلند سفر می کرد، همین دیدار ها موجب گشت که اسکات به زیبائی های طبیعت و چشم انداز های شاعرانه و ترانه های عامیانه و افسانه های آن نواحی که به وقایع مهم تاریخ اسکاتلند وابسته می شد، علاقه مند گردد. در این دوره اسکات به آموختن زبان آلمانی پرداخت و آثاری از بورگر شاعر آلمانی و گوته به انگلیسی ترجمه کرد. از 1792 ضمناً سیاحت از دورترین منطقه سرحدی انگلستان و اسکاتلند، به فراهم آوردن ترانه های عامیانه و غزل های مرزی که از طریق دهقانان از بر خوانده می شد، دست زد و در 1803 در سه جلد منتشر کرد و بدین طریق پیشوای گروهی از شاعران گشت که بعد ها به جمع آوری اشعار عامیانه پرداختند.

اسکات حتی در اشعاری که خود می سرود نیز از این ترانه ها الهام گرفت. در 1804 چاپ قصه منظوم قدیم را به نام سر تریسترم بر عهده گرفت و این نخستین اقدامی بود در باره چاپ سلسله آثاری که بعد ها انجام داد که از همه معروف تر اثر درایدن و سویفت است. اولین اثر بدیع و مهم اسکات در 1805 با عنوان ترانه آخرین خنیاگر انتشار یافت که محبوبیت فراوان یافت. در 1806 بالاد ها و قطعه هایی در تغزل و در 1808 مامیرون را انتشار داد. با نوی دریاچه از نظر بسیاری از ناقدان بهترین اثر منظوم اسکات بشمار آمد. این منظومه در شش بند است و عنوانش از نام شخصیتی اساطیری از افسانه شاه آرتور گرفته شده و از زیبایی طبیعی شرق اسکاتلند الهام پذیرفته است.

اسکات در این منظومه خواننده را با خود به ماجرا ها و وقایع غیر منتظر می کشاند که ضمناً آن از آداب و رسوم منطقه کوهستانی و مناظر باشکوه و صفی دقیق بعمل آورده است. منظومة بانوی دریا چه پیروزی فراوان بدست آورد و الهام بخش روسینی، آهنگساز نامی، در ساختن اپرا گشت. از آثار منظوم دیگر اسکات این آثار است: رویای دون رودریک، راکبی، عروسی تریرمن، لرد جزایر و مانند آن.

والتر اسکات در همه این منظومه ها وصف آداب و رسوم و ترسیم مناظر باشکوه منطقه غرب اسکاتلند و جزایر را با وقایع تاریخی می آمیزد، خاصه در دو منظومه اخیر که تصویر دقیق خصوصیت های اخلاقی و روحی مردم، پیچ و خم های حوادث و غم انگیز بودن داستان، آشکارا از ظهور نویسنده ای که استاد و خالق رمان تاریخی است، خبر می دهد و اگر چه کولریج، شاعر انگلیسی به سبب قالب های نامأنوس و بیان تصنعی اشعار اسکات، در باره او گفته است: پس از مرگ اسکات حتى بیتی شعر از او باقی نخواهد ماند. . اسکات در 1799 به سمت فرمانداری سلکرک شر منصوب گشت و با آنکه سال ها در این سمت باقی ماند، هرگز از نویسندگی دست باز نداشت.

اما ظهور بایرون و پیروزی اشعارش، محبوبیت اسکات را تحت الشعاع قرارداد، پس شعر و شاعری را کنار گذارد و به رمان نویسی پرداخت و داستان ویودلی را که در 1805 شروع نموده بود، در 1814 بپایان رساند و با نام مستعار انتشار داد. اسکات در این رمان تاریخی شیوه خاصی به کار برده بود که در سایر داستانهایش نیز مراعات گشت و این سبک را حفظ نمود. پیروزی بزرگ رمان ویودلی، اسکات را به خلق یک سلسله رمان در زمینه محیط اسکاتلند بر انگیخت که در آن ها تنها به زنده کردن اشخاص تاریخ اکتفا نمی کرد، بلکه می کوشید تا محیط تاریخی را از نو خلق کند، از آن جمله داستان های گای هانرینگ که حوادثش در قرن هیجده می گذرد. عتیقه شناس در 1816 که از برجسته ترین و گویاترین رمان های اسکات بشمار آمد.

عتیقه شناسی پرده نقاشی زنده ای است از عادات و خصال مردم اسکاتلند در برخی از دوره ها که در این متن به نمایش در آمده است. این کتاب نزد اسکات نیز بسیار عزیز بوده است، زیرا قهرمان اصلی آن، محقق پیر و نیکوکار، نقشی از صفات نویسنده را در بردارد. کتاب شامل دسیسه ها و پیچ و خم های جالب توجه و جاندار است و بهانه ای است برای تنظیم یک سلسله وقایع هیجان انگیز است. سلسله داستان های قصه های صاحب خانه من در چهار جلد منتشر شد که همه محیطی اسکاتلندی داشت و اسکات پس از آن در 1819 با انتشار رمان ایوانهو محیط اسکاتلند را در رمان های خود رها کرد تا به عصر دیگر و منطقه دیگر بپردازد و آن انگلستان در عصر ریچارد اول بود، اما با انتخاب این دوره از تاریخ نسبت به اصولی که بیشتر در رمان های نخستین بکار می برد، همچنان پایبند باقی ماند، به این معنی که دوره ای را انتخاب می کرد که در آن تضاد عمیق طبقاتی وجود داشت و مردم کشور را به دسته های گوناگون تقسیم می کرد.

انتشار ایوانهو اسکات را به اوج شهرت و محبوبیت رساند و گر چه مطالب آن از جنبه تاریخی با اسناد و مدارک مطابقت کامل ندارد و نویسنده در آن تنها رنگ تاریخی عصر را حفظ و به این نکته اکتفا نموده است که در رمان چیزی خلاف حقایق تاریخی وارد نکند و در انتخاب وقایع آزادی داشته باشد، بر روی هم سبکی با طراوت پدید آورده که از نفوذی کم نظیر در میان مردم برخوردار گشته و شهرتی دنیای یافته است. از آن پس ایوانهو الهام بخش بسیاری از آثار ادبی از جمله نوتردام دوپاری اثر ویکتور هوگو گشت.

اسکات در 1820 در عداد نجیب زادگان در آمد و زندگی مجللی پیش گرفت با مخارجی گزاف که زندگی بسیار وسیعی را برای او رقم زد. در 1821 رومال کنیلورث را انتشار داد که در آن عصر ملکه الیزابت وصف شده است و در 1823 کونتین داروارد را که حوادث آن در کشور فرانسه، در قرن پانزدهم می گذرد وهدف نویسنده نشان دادن واژگونگی معیار های اجتماعی است. سال ها این رمان از محبوبترین آثار اسکات بشمار می آمد و از تازگی انکار - ناپذیری برخوردار بود. در 1825 طلسم انتشار یافت که حوادث آن در عصر جنگ های صلیبی می گذرد، این داستان نیز از بهترین آثار اسکات شناخته شد، با آنکه تنوع و تازگی آثار اخیر نیز مانند ایوانهو بسیار مورد پسند مردم نهاده شد، خوانندگان عصر جدید رمان های او را در اوصاف از زندگی منطقه سرحدی اسکاتلند ترجیح دادند، و اسکات در 1824 با انتشار داستان ردگانتلت بار دیگر به منطقه اسکاتلند بازگشت و رمانی انتشار داد که قابل مقایسه با رمان های نخستین وی بود.

اسکات با همه پیروزی ها با وضع اقتصادی سختی روبرو گشت، سازمان انتشاراتیش ورشکسته شد و با آنکه سلامت مزاج را نیز از دست داده بود، ناچار گشت که شب و روز کار کند تا از درآمد نوشته هایش وامهائی را که به او تنها اختصاص نداشت، بپردازد.

علاوه بر داستان رودستاک و زندگی ناپلئون قصه های دیگری نوشت که برخی از آن ها از بهترین قصه هایش بشمار می آمد. همچنین مقاله هائی برای مجله کوارترلی ریویو که بنا بر گفته ای خود او در 1809 تأسیس نموده بود. مقداری از وقت خود را نیز به چاپ های تازه ای از آثارش اختصاص داد. یادداشت های روزانه والتر اسکات بهترین گواه خصایل، شهامت و احساس او در سال های ضعف و خستگی است که در 1890 به چاپ رسید. اسکات در 1830 به اولین حمله سکته قلبی دچار شد، اما پیروز گشت که کارش را ادامه دهد و همه وام هایش را بپردازد و به منظور بدست آوردن سلامت مزاج به خارج از کشور سفر کرد که نتیجه ای بدست نیاورد و اندکی پس از بازگشت به وطن در گذشت؛ و التر اسکات در اشعار کهن و قصاید اسکاتلند و ترانه های عامیانه آگاهی فراوان داشت و از راه فراهم آوردن این اشعار خدمتی بزرگ به فرهنگ میهنش انجام داد.

اگرچه در منظومه های داستانی والتر اسکات زبانی تصنعی و مبالغه آمیز و وزنی یکنواخت بکار رفته، استادی او در نقل و داستانپردازی و ادراکش از عالم انسانی این نقص را جبران می نماید. در قلمرو رمان تاریخی اسکات نویسنده ای بی رقیب بود، کمتر نویسنده ای چنین نفوذ گسترده ای بر زندگی هنری زمان خود داشته است، نفوذی که تنها بر شاعران و رمان نویسانی، مانند کارلایل محدود نمی گشت ودامنه آن به نمایشنامه نویسان، آهنگسازان و طراحان و نقاشان نیز کشیده می شد.

گوته درباره اسکات می گوید: در آثار والتر است پیوسته اعتماد و اعتبار وعمق عظیم در ادراک وجود دارد. آثار او از معرفت وسیعی از عالم واقعی بر خوردار است معرفتی که نویسنده در سراسر زندگی بر اثر مشاهده دقیق و توجه بسیار به مسائل سخت زندگی به آن دست یافته است.. وی در تاریخ 21 سپتامبر سال 1831 میلادی برای همواره از دنیا دیده فروبست.